elişmiş ülkelerde yetişkin bir insan, günlük kalori gereksiniminin yaklaşık %40-50 gibi büyük bir kısmını karbonhidratlardan sağlamaktadır. Karbonhidratlar günlük diyetin büyük bir kısmını oluştururlar. Günde yaklaşık 300 g karbonhidrat alınır ki bunun büyük bir bölümünü nişasta (∼160 g) ve sakkaroz (∼120 g) oluşturmaktadır.ANCAK Diyetle alınması zorunlu olan spesifik bir şeker yoktur. KASLARIMIZ VE KARACİĞERİMİZDE “diyetle aldığımız proteinlerden” vücudumuz için gerekli “şeker/glukoz” üretilebilir.

YANİ ŞEKERSİZ YAŞAYABİLİRİZ AMA PROTEİNSİZ YAŞAYAMAYIZ!!

Doğada en çok bulunan ve canlı sistemlerinde “ana yakıt görevi” gören karbonhidratlara, hücrenin metabolik faaliyetlerini yerine getirmek için ihtiyaç duyulur: Karbonhidratlar, hücrelere enerjiyi sağlayan makro moleküllerdir. Vücudumuz karbonhidratların arasındaki bağları diğer makro molekülleri oluşturan bağlardan daha kolay ayrılabildiği için “karbonhidratları esas enerji kaynağı” olarak kullanılır; yani yapımları ve yıkımları nispeten diğer pek çok makro moleküle nazaran çok daha kolaydır. 

Kan şeker (glukoz) düzeyini düşürücü yönde etkili olan olaylar ile kan glukoz düzeyini yükseltici yönde etkili olan olaylar karbonhidrat metabolizmasını oluştururlar.

Kan şekeri yüksekliği (Hiperglisemi) 8-12 saatlik açlıktan sonra serum glukoz düzeyinin %110 mg’dan yüksek olması durumu hiperglisemi olarak tanımlanır. Hiperglisemi, kana glukoz sağlanmasında artış veya kan glukozunun kullanılmasında azalma (TİP2 ŞEKER HASTALIĞI, TİP2 DİYABET, DİYABETES MELLİTUS) ile ilgilidir.

ŞEKER HASTALIĞI (Diabetes mellitus), mutlak veya göreceli insülin yetersizliğine bağlı olarak oluşan; hiperglisemi ve glukozüri ile karakterize; karbonhidrat, lipid ve protein metabolizma bozukluklarını içeren bir sendromdur. Genetik kökenli ise primer diyabet olarak tanımlanır. Diyabetes mellitus, klinik olarak;

Tip1 Diyabetes mellitus (vücutta pankreasın insülin üretimindeki azlık/yokluk) ve

Tip 2 Diyabetes mellitus (pankreasta insülin üretimi var ancak etkisiz) olarak iki şekilde olabilir.

ŞEKER HASTALARININ %95’inden FAZLASI TİP2 ŞEKER HASTALARI OLUŞTURUR, Tip1 Şeker hastalığı çok daha nadir (çocukluk/ergenlik dönemi şeker hastaları) görülmektedir.

Tip 2 diyabette klasik medikal tedavinin amacı

Yaşam kalitesinin düzeltilmesi ve idamesi

Makrovaskuler komplikasyon riskinin azaltılması

Mikroanjiopatik komplikasyonların önlenmesi ve tedavisi

Hastalıkla ilgili hasta uyumunun düzeltilmesi

Tedavi ile memnuniyetin sağlanması

Diyabetik semptom ve bulguların, akut metabolik değişikliklerin düzeltilmesi

ŞEKER HASTALIĞININ TEDAVİSİNDE İLK BASAMAK; DİYETTİR!!

Diyabet için yaşam şekli düzenlemeleri Tıbbi beslenme tedavisi

Kalori alımı ( harcanan kalori ile dengeli)

Kilo kaybı

Yemek ve ara öğünlerde alınan karbohidratın günlük düzenlenmesi

Yemek ve ara öğünlerin zamanlanması

Glisemik indeks ve glisemik yük

Karbohidrat sayımı

Kilo kaybı/idamesi – Başlangıç olarak %7-10 kayıp ve kilo kaybı

KONTRENDİKE DEĞİL VE TOLERE EDİLEBİLİYORSA ŞEKER HASTALARINDA İLK BASAMAKTA İLAÇ TEDAVİSİ “METFORMİN” (GLUKOPHAGE, DİAFORMİN, MATOFİN VB)

Yeni tanı tip 2 diyabetik hasta, belirgin semtomları var ve/veya glukoz seviyesi veya HbA1c seviyesi yüksek ise ek ilaçla insülin veya insülin başla

yeni tanı almış bir Şeker Hastasının İnsüline başlama süresi ortalaması 7.2 yıldır

yani Tip2 Şeker Hastasında vücudunda İnsülin üretiliyor olmasına rağmen vücudunda üretilen insülini kullanamaz ve dışarıdan insülin iğnesi yapılmaya başlanır.

iabetes mellitus tanısı için;

Kan açlık glukoz düzeyi ölçümü yapılır,

Kanda tokluk glukoz düzeyi ölçümü yapılır,

Glukoz tolerans testi yapılır (OGTT)

Kan insülin düzeyi (insülin varsa Tip2 Diyabet, kanda insülin az yada yok ise Tip1 Diyabet)

Kanda HbA1C düzeyi

Kanda C-peptid düzeyi tayini yapılarak TİP1 ve TİP2 ŞEKER HASTALIĞI AYIRIMI YAPILIR.

Metabolik cerrahi, metabolik bir hastalığın cerrahi yöntemler ile tedavisi edilmesini amaçlayan bir cerrahi türüdür ve ŞEKER HASTALIĞI DA KAN DAMARLARI İÇİNDEKİ ŞEKER DÜZEYİNİN YÜKSEK SEYRETMESİ ve DAMARLARIMIZIN BESLEDİĞİ TÜM ORGANLARIMIZDA (KALP, BEYİN, GÖZ, KARACİĞER, BÖBREKLER, ÜREME ORGANLARI, BACAK DAMARLARI) YILLAR İÇİNDE HASARA YOL AÇTIĞI İÇİN ŞEKER HASTALIĞI TÜM METABOLİZMAMIZI ETKİLEYEN METABOLİK BİR HASTALIKTIR. Sıklıkla kullanıldığı şekliyle Metabolik Cerrahi; Tip2 Şeker Hastalığı (Tip2 Diyabet) kan şeker dengesindeki bozukluk nedeni ile insanların metabolizmasındaki hastalığın tedavisini amaçlayan, mide ve barsağa yönelik girişimlerin yapıldığı cerrahi işlem olarak tanımlanır.

Uluslararası Diyabet Federasyonu;

-Tip2 Diyabeti olan ve Vücut Kitle İndeksi 35 mg/m² ve üzerinde olan hastalarda bariatrik / metabolik cerrahi uygulamalarının yapılabileceğini belirtmiştir.

-Tip2 Diyabeti olan ve Vücut Kitle İndeksi 30 – 35 mg/m² olan hastalarda uygun MEDİKAL TEDAVİLERE RAĞMEN HbA1c 58 mmol ⁄ mol (% 7.5)’den yüksek ise, kilo ile ilişkili olan tansiyon ve kan yağları yüksekliği ile obstrüktif uyku apnesi gibi diğer eşlik eden hastalıklar klasik tedaviye karşın hedeflerine ulaşmıyor ise metabolik cerrahiyi önermektedir.

Mevcut çalışmalar, Vücut Kitle İndeksi 30 kg/m2 olan hastaların da VKİ 30 – 35 kg/m2 arasında olanlara benzer şekilde fayda elde ettiğini göstermiştir. Yalnızca mideye yapılan girişimler yerine hem mide ve hem de barsakları ilgilendiren girişimlerin yapılması ile(GHRELİN, GİP, GLP-1, PEPTİDE-Y barsak kaynaklı şeker metabolizması üzerine etkili hormonlar)daha başarılı sonuçlar elde edilmiştir.

Tip 2 Diyabet söz konusu olduğunda bugüne kadar etkinliği kanıtlanmış en kesin yöntem metabolik cerrahidir.Tip 2 Diyabet tedavisinde öncelik hastanın yaşam biçimini kontrol altına almak olsa da kan şekeri düzeyi istenilen seviyede tutulamaz.

TİP2 ŞEKER HASTALIĞINDA “DİYET VE MEDİKAL TEDAVİLERE” RAĞMEN TİP2 DİYABETİK HASTALARDA ŞEKER REGÜLASYONU SAĞLANABİLMESİ (A1C DEĞERİ<7) ORANI YAPILAN ÇALIŞMALARDA %53 OLARAK BULUNMUŞTUR*

YANİ DİYET VE MEDİKAL TEDAVİLERE RAĞMEN HASTALARIN %47’sinde KAN ŞEKERİ KONTROLÜ SAĞLANAMAZ VE HASTALARIN %47’sinde ORGAN HASARI (beyin, göz, kalp, böbrek, üreme organları, sinir tutulumu) KAÇINILMAZ SON OLUR.

DİYET ve MEDİKAL TEDAVİLERE RAĞMEN ŞEKER KONTROLÜNÜN SAĞLANAMADIĞI hastalarda “hastanın da operasyonlara uygunluğu” belirlendiği takdirde uygulanabilecek en kesin yöntem Metabolik cerrahidir ve Metabolik Cerrahi sonrasında hastaların büyük bir kısmı ilaç ve insülin  kullanmaktan tamamen kurtulur. Bazılarında ise daha düşük doz ilaç kullanımına devam edilir.

Midenin yaklaşık % 80’i çıkartılarak “hastaların daha az gıda almasını” ve “daha az kalori almasını” sağlar.Tüp mide ameliyatı yapılan hastalar ilk 2 yıllık dönem zarfında fazla kilolarının önemli bir kısmını kaybederler ve bu durum “insülin direncinin” düzelmesine ve kan şekeri kontrolünün sağlanmasına fayda gösterir, ancak ikinci yıldan sonra ameliyatın etkinliği azalmaya başlar.

Tüp mide ameliyatının tek başına yapılması sadece insülin rezerv ve aktivitesi iyi ve obez diyabet hastalarında önerilebilir. İlk 2 yıllık dönemde kilo kaybı % 65-70’tir. Yapılan pek çok uluslararası çalışmada“Tüp Mide ameliyatı ile Tip2 Şeker Hastalığının (Tip2 Diyabet) kontrolü % 50-55 olarak” bildirilmektedir.

Uzun süren önemli metabolik değişiklikler için Tip2 Şeker Hastasında “sadece TÜP MİDE AMELİYATI İLE KAN ŞEKERİ KONTROLÜNÜN UZUN DÖNEM SAĞLANABİLMESİ” büyük olasılıkla tek başına yeterli olmayacaktır. Bu durumda TÜP MİDE AMELİYATI İLE BİRLİKTE İNCE BARSAKLARA yönelik girişimleri dahil eden ameliyatlar ince bağırsağın son bölümünden salıverilen GLP-1 gibi tokluk hormonları artmakta VE KAN ŞEKERİNİN UZUN DÖNEM KONTROLÜNÜN SAĞLANMASINDA DAHA CİDDİ FAYDA SAĞLAMAKTADIR.

MİNİ GASTRİK BYPASS Ameliyatının ilk adımında; midenizin tepe kısmına yakın bölgede 50-60cc kapasitesine sahip “mide cebi/mide poşu” oluşturulur böylece “daha küçük porsiyonda gıda” ile mide tepe kısmından “erken tokluk sinyali” sağlanır. Ameliyatınızın ikinci adımında; ince barsakların gıda emilim kapasitesinin en yüksek olduğu ince barsakların başlangıç kısmındaki 150cmlik kısım devre dışı bırakılarak (toplam ince barsak uzunluğu yetişkinler 4-7metre arasındadır) “küçük mide cebi” ile ince barsakların 150.cm’si arasında tek birleştirme (tek anastomozlu gastrik bypass denmesinin sebebi budur) yapılır.

2003 yılında Dr. Sanchez tarafından literatüre sunulmuştur. Önce hastada Tüp Mide/Sleeve gastrektomi yapılır, ikinci adımda mide çıkış kısmı kapatılırve üçüncü adımda oluşturulan tüp mide ile “ince barsakların son 300cmlik kısmı” arasında (yani daha uzun bir ince barsak bölümü şeker ve gıda emilimi açısından devre dışı bırakılır) yeni bir yol oluşturulur.Tüp mideli bypass olarak da tarif edilebilir. İnce barsakların daha büyük bir bölümü şeker ve gıda emilimi açısından devre dışı kaldığından Şeker Hastalığını tedavi etme gücü çok yüksektir.

SADİ-S ameliyatının obezite cerrahisinde başarı oranı ortalama %95,

SADİ-S ameliyatının Tip2 Diyabette kan şekeri kontrolü (A1C<7) sağlamada başarısı %95-98 arasındadır.(https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33047290/)

SADI-S AMELİYATI HANGİ HASTALARA ÖNERİLİR/YAPILIR?

VKİ>50 morbid obez hastalar

VKİ>40 ve Type2 Diabet mevcut hastalar

VKİ>40 ve Metabolic Syndrom mevcut hastalar

TÜP MİDE/Sleeve Gastrectomy ameliyatı GEÇİRMİŞ sonrasında “geri kilo alan” hastalarda

TÜP MİDE/Sleeve gastrectomy ameliyatı GEÇİRMİŞ sonrasında “Tip2 Diyabet İYİLEŞMEMİŞ” olan hastalarda

TÜP MİDE/Sleeve gastrectomy GEÇİRMİŞ sonrasında revizyon cerrahi gerektiren metabolik sendromda

TÜP MİDE + Transit bipartisyon ameliyatı ilk kez Brezilya’lı cerrah Sergio Santoro’nun 2012’deki makalesiyle duyurduğu nispeten yeni bir tekniktir. Sadi-S ameliyatına benzer şekilde ameliyatın birinci basamağında mide tüp mide şeklinde küçültülür, hastaların “daha küçük porsiyon” ile doyması ve “kalori alımında kısıtlama” sağlanmış olur. Ameliyatın ikinci aşamasında (SADİ-S den farklı olarak) mide çıkış yolu kapatılmaz korunur ancak ince barsakların son 210cm’lik kısmı midenin alt kısmına eklenir.

Mide çıkış kapısı (antrum pilor) ve oniki parmak bağırsağının korunmasına bağlı vitamin, mineral, demir ve kalsiyum takviyesine çok daha az ihtiyaç duyulması

Mide çıkış kapası kapatılmadığı için,Endoskopik olarak sindirim siteminin her yerine ulaşım, Oniki parmak barsağı ve gerekirse safra kanallarına ERCP eşliğinde ulaşılmasına imkan vermesi

Tüm sindirim sisteminden devam eden yiyecek geçişi ve emilimi

Tüp Mide içindeki basıncın düşük olmasına nedeniyle uzun vadede uygulanan tüp midenin hacminin koruması ve tek başına yapılan tüp mide işleminde uzun vadede görülen genişlemelerin engellenmesi.

Transit Bipartisyon+Tüp Mide ameliyatına ait 5 yıllık sonuçlar 2012 yılında yayımlanmış olup, hastaların 5 yıllık süre zarfında fazla kilolarının %74’ünü verdiklerini ve Tip2 Şeker Hastalığında ilaçsız ve insülinsiz kan şekerini kontrol etme oranı %86 olarak bildirilmiştir.

En önemli soru bu, pek çok bariyatrik cerrahi yöntemin Şeker Hastalığında uygulanabildiğini görmekteyiz ve hangi Metabolik Cerrahi tekniğin sizin için en doğrusu olduğuna karar vermek. Diyet alışkanlıklarınız, mevcut VKİ değeriniz, pankreas insülin ve C-peptit rezerviniz, Tip2 Şeker Hastalığınızın diyet ve medikal tedavilerle kontrolü yada kontrolsüz diyabette mevcut organ hasarı/hasarlarınız (diyabetik koroner arter hastalığı, diyabetik retinopati, diyabetik nefropati, diyabetik nöropati varlığı), barsak alışkanlıklarınız, mevcut vitamin mineral eksiklikleriniz göz önünde tutularak Metabolik Cerrahınız ile birlikte karar verilmelidir.